Moved Permanently

PAHALILIK VE ZİNCİR MARKETLER

Pandemi dönemi birçok olumsuzluğu beraberinde getirdi. Can yakan ölümler, eğitim veremeyen okullar, kapanan iş yerleri ve son günlerde de sıkça konuştuğumuz pahalılık bunlardan bazıları.

Ülkede olumsuz bir durum olduğunda bundan sorumlu ve çözmek zorunda olan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi var. Ancak zaman zaman yaşanan olumsuzluklar yokmuş gibi değerlendirmelere de rastlıyoruz. Muhalefetin dile getirdiği olumsuzlukların hiç olmadığı ya da abartıldığı ifade ediliyor.

Olumsuz durumun kabulü halinde de suçlanacak ve suç yüklenilecek lobiler icat etmek o kadar zor olmuyor. Önceki yıllarda patates ve soğan fiyatları yüksek seyrettiğinde depolara baskınlar yapılmış, fiyat artışlarına stokçuluğun sebep olduğu söylenmişti.

Şimdilerde de her alanda gözle görülür fiyat artışları olmakla beraber, vatandaşı doğrudan ilgilendirdiği ve olmazsa olmaz olduğu için gıdalarda görülen fiyat artışları can yakıyor. Tarlada ucuz olan bir ürünün market raflarında anormal fiyatlara satıldığı söyleniyor ve doğrudan perakendeciler hedef alınıyor. Konuya sağduyu ve ilmi açıdan yaklaşanlar ise bunun doğrudan perakendeci iradesine bağlı olmayıp girdi maliyetlerindeki enflasyona bağlıyorlar. Bu konuda söylediklerini de devletin resmi rakamları doğruluyor. TÜİK’e  göre  bir yılda Üretici Fiyat artışı yüzde 45,52, Tüketici Fiyat artışı ise yüzde 15,78 olarak gerçekleşmiş. Fiyat artışlarının sebebi doğrudan perakendeciler diyebilmek için Üretici Fiyat Endeksinin yüzde 15, 72 nin çok altında olması gerekiyordu halbuki neredeyse üç katı bir durum var.

Fiyat artışlarının ret ve inkârından sonra fiyatlardan sorumlu tutulan Zincir Marketler’in denetleneceği açıklandı. Aslında zincir marketler, yaygın ağlarıyla küçük esnafı zor durumda bırakmışlardır. Ama fiyat artışları sadece bu marketlerde değil, kendi nam ve hesabına çalışan manavlarda ve marketlerde de aynı durumdadır. Ancak iktidar, küçük esnafın Zincir Marketlere karşı tavrını bildiğinden ve sayılarının çokluğu sebebiyle onlarla ilgili bir şey söylememiştir.

Pahalılık bir dert, Zincir Marketler ise küçük esnaf için ayrı bir derttir ve maalesef iktidar bu konuda da zincir marketlere önce yol vererek, şimdi de suçlu göstererek haklı çıkmanın derdindedir.

1990’lı yılların ortalarından itibaren iğneden otomobile mantığıyla kurulan hiper –mega marketlerin esnafa zararının asgariye indirilmesi için Milliyetçi Hareket Partisi’nin de içinde olduğu ve Sanayi Bakanlığı’nı yürüttüğü koalisyon bu tür işyerlerinin şehirlerden belli uzaklıkta olması için hazırlık yapmış ancak erken seçim sebebiyle kanunlaşmamıştı.

Zincir Marketler için de Milliyetçi Hareket Partisi’nin 2011 yılı Seçim Beyannamesinde “ Büyük Market Zincirlerinin şehir merkezinde şube açmaları için asgari işyeri standardı getirilecektir. Bu standarda uymayan mevcut şubelerin de bir program dahilinde yerleşim yeri dışına taşınması sağlanacak ve küçük esnaf aleyhine gelişen haksız rekabetin önüne geçilecektir.” deniliyordu. Milliyetçi Hareket Partisi, iktidar olabilecek oy oranına ulaşamadığı için Zincir Marketler çığ gibi büyüdü, sayıları on binleri aştı ve şimdi de şikayet ediyoruz.